Monday 13 May 2013

Монгол


 Манайхан Монгол гэдэг нэр дэлхийг цочоож явсан гэж аархаж, омогшиж, бахархдаг билээ. Харин гэтэл одоо Монгол гэдэг үг маань гадныхныг биш Монголчуудыгаа цочоох утгатай болчихжээ. Бодоод байхад манайхан ч гэсэн мэдэхгүйн улмаас өөрсдийгөө үхэр Монгол, тэнэг мангуу, мангар гэдэг үгнүүдийг өдөр тутам хэрэглэж хэвшжээ. Одоо дэлхий дээр Монгол гэдэг үгийг дараах утгуудаар хэрэглэдэг бөгөөд эдгээр утга нь манай Монгол гэдэг үгнээс гаралтай байдаг.

 1. Монгол гэдэг үгийг Чингисийн үеийн Монгол улс гэж ойлгодог. Эдгээр хүмүүс нь мэдлэг боловсролтой, энд тэнд явж юм үзсэн хүмүүс байдаг. Зарим нь Ромчууд шиг дээр үеийн үг гэж ойлгодог.

 2. Монгол гэдэг үг нь Даун синдром гэсэн үг гэж боддог хүмүүс бий. 1860-1970аад он хүртэл Даун синдромыг анх нээсэн Даун гэдэг Англи эрдэмтэн тэнэг монгол гэж нэрлэснээс болж дэлхий даяар одоо болтол энэ хэвшлээ хаяагүй хүмүүс байдаг. Даун энэ синдромыг оношлохдоо эдгээр хүмүүс нь Монгол үндэстэн ястантай нүүрний хэлбэр адил жартгар нүдтэй, өөрсдөөс нь оюуны чадавхи муутайн улмаас ийнхүү нэрлэсэн юм санж.

3. Энэ сүүлийн бүлэг хүмүүс нь Монгол гэдэг үгийг тэнэг мангуу гэдэг утгаар хэрэглэдэг хүмүүс юм. Харамсалтай нь монгол гэдэг үг маань монг, монго гэсэн өөр өөр хэлбэртэй болон улам өргөжсөн байна. Эдгээр хүмүүс нь ихэнх нь залуучууд, хүүхдүүд түүхэн утгыг нь мэдэхгүй моодонд орсон үг мэтээр хэрэглэдэг.

 Бид энэ талаар бусдыг боловсруулж Монгол гэдэг улс, үндэстэн байдаг гэдгийг сайн хэлж өгч аль болох сайн сайхнаар Монголынхоо нэрийг гаргаж явцгаая. Ардын маань 'Зөөлөн нь хатуугаа' гэж үг бий. Тиймээс зөвөөр, зөөлхөн аргаар, аажим аажмаар, дусал дуслаар өөрсдийгөө ч, гадныхныг ч боловсруулья!